Συντήρηση Δυτική Ζωφόρου του Παρθενώνα

ENGLISH

Συντήρηση : Παρθενώνας | Ερέχθείο | Προπύλαια | Ναός Αθηνάς Νίκης | Αρρηφόριον | Ζωφόρος |Εργαστήριο συντήρησης γλυπτών  | 

Η δυτική ζωφόρος αποτελεί τμήμα της ζωφόρου του Παρθενώνος, που περιέβαλλε το ανώτατο τμήμα του σηκού και τα μέτωπα επάνω από τα επιστύλια του προνάου και του οπισθονάου. Αποτελείται από 16 λίθους, από τους οποίους ο πρώτος και ο δεύτερος από βορρά βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Οι λίθοι της ζωφόρου υπέστησαν μηχανικές καταπονήσεις και φθορές από τις διάφορες περιπέτειες του ναού στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας του, από τις αστοχίες των προηγούμενων επεμβάσεων συντήρησης και από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Το 1978, προκειμένου να αποφευχθεί η όξινη προσβολή της γλυπτής επιφάνειας και η έκπλυση της σχηματιζόμενης γύψου, η δυτική ζωφόρος στεγάστηκε. Συνέπεια της επιλογής αυτής ήταν η κάλυψη της επιφάνειας των λίθων με επικαθίσεις αιθάλης και μαύρη κρούστα. Το 1992-93 πραγματοποιήθηκε η αποξήλωση και η μεταφορά των λίθων της ζωφόρου σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Μουσείο Ακροπόλεως, προκειμένου να αρχίσουν οι εργασίες συντήρησής της.

Η συντήρηση των λίθων ξεκίνησε το 1999 και ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 2005. Αρχικά επιδιώχθηκε η δομική αποκατάσταση των λίθων, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκαν συγκολλήσεις θραυσμάτων, στερεώσεις στην επιφάνεια των λίθων και αφαίρεση των κονιαμάτων και των καρφίδων παλαιότερων επεμβάσεων. Στη συνέχεια, επιχειρήθηκε ο καθαρισμός της επιφάνειας από τις επικαθίσεις αιθάλης και τη μαύρη κρούστα. Μετά από συγκριτική μελέτη τεσσάρων μεθόδων καθαρισμού (μικροψηγματοβολή, επιθέματα με διάλυμα κεκορεσμένο σε ανθρακικό ασβέστιο, αναστροφή της γύψου, λέιζερ), ο καθαρισμός με λέιζερ αποδείχτηκε πιο αποτελεσματικός σε όλες τις περιπτώσεις των επικαθήσεων και των υποστρωμάτων (έγχρωμα επιφανειακά στρώματα, μάρμαρο). Το σύστημα καθαρισμού σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ Κρήτης-Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ). Πρόκειται για λέιζερ τύπου Q-switched Nd: YAG. Το σύστημα μπορεί να λειτουργήσει σε δύο μήκη κύματος (υπέρυθρο 1064nm και υπεριώδες 355nm) με δυνατότητα μεμονωμένης ή ταυτόχρονης χρήσης των δύο δεσμών σε διάφορες μεταξύ τους αναλογίες ενεργειών. Τέλος, επιχειρήθηκε η αισθητική βελτίωση του τελικού αποτελέσματος του έργου, με τη σφράγιση των ασυνεχειών των λίθων και την επίχρωση των επιφανειών θραύσης.

Μετά τη συντήρησή τους, οι λίθοι της δυτικής ζωφόρου εκτίθενται πλέον στο Μουσείο της Ακρόπολης. Στη θέση τους, επάνω στο μνημείο, τοποθετήθηκαν αντίγραφα από τεχνητό λίθο.