Ιερό Της Αφαίας Αθηνάς, Αίγινα
Η Άφα ή Αφαία δεν είναι άλλη από τη Βριτόμαρτη ή Δίκτυννα. Αυτή λοιπόν η Βριτόμαρτη ή Δίκτυννα ήταν κόρη του Δία και της Κάρμης. Η Κάρμη ήταν κόρη του Εύβουλου και εγγονή της Δήμητρας. Ο Δίας ενώθηκε με την Κάρμη στην Καινώ της Κρήτης κι έτσι γεννήθηκε η Βριτόμαρτη - Δίκτυννα. Αγαπημένη της απασχόληση ήταν να γυρνά μέσα στα δάση και είναι ευνόητο ότι αγαπούσε την Άρτεμη, γι' αυτό και την ακολουθούσε συνέχεια. Υπάρχει η άποψη ότι αυτή είχε επινοήσει το κυνηγετικό δίχτυ, γι' αυτό και ονομάστηκε Δίκτυννα.
Κάποτε την είδε ο Μίνωας, την ερωτεύτηκε και επειδή αυτή αρνήθηκε να ενωθεί μαζί του άρχισε να την κυνηγά. Εννιά μήνες την κυνηγούσε συνέχεια από βουνό σε βουνό κι από λαγκάδι σε ραχούλα. Κάποτε όμως την πρόφτασε πάνω σε κάποιο ακρωτήρι· όχι γιατί κουράστηκε η Βριτόμαρτη, αλλά γιατί πιάστηκε το φόρεμά της σε μια μυρτιά. Πριν προλάβει όμως ο Μίνωας να την κάνει δική του η Βριτόμαρτη πήδηξε στη θάλασσα και βρέθηκε στα δίχτυα των ψαράδων. Τότε οι παλιοί κάτοικοι της Κρήτης, οι Κύδωνες, την ονόμασαν Δίκτυννα και τη λάτρεψαν σαν θεά στο "Δικταίον όρος".
Υπάρχει όμως και παραλλαγή του μύθου που λέει τα εξής:
Η Βριτόμαρτη, κόρη του Δία και της Κάρμης, γεννήθηκε στη Φοινίκη. Επειδή ήθελε να διατηρήσει την αγνότητά της άφησε την πατρίδα της και ήρθε στο Άργος κοντά στις κόρες του Ερασίνου, τη Βύζη, τη Μελίτη, τη Μαίρα και την Αγχιρρόη. Από 'κει πήγε στην Κεφαλληνία, όπου οι ντόπιοι της έδωσαν το όνομα Λαφρία.
Αργότερα βρέθηκε στην Κρήτη όπου την είδε ο Μίνωας, την αγάπησε κι άρχισε να την κυνηγά. Τότε η Βριτόμαρτη κρύφτηκε στα δίχτυα κάποιων ψαράδων κι έτσι γλίτωσε απ' το Μίνωα. Ένας όμως απ' τους ψαράδες, ο Ανδρομήδης, την πήρε μαζί του και με το πλοίο του την έφερε στην Αίγινα. Εκεί προσπάθησε να την κάνει δική του, αλλά η Βριτόμαρτη για να ξεφύγει άρχισε να τρέχει γρήγορα μέχρι που έφτασε σε κάποιο άλσος. Όταν οι ντόπιοι έψαξαν να τη βρουν βρήκαν στη θέση της ένα άγαλμα κι όχι την ίδια. Τότε λοιπόν την ονόμασαν Αφαία (δηλαδή άφαντη), τη λάτρεψαν σαν θεά και στον τόπο εκείνο τής έκτισαν ιερό.
Σύμφωνα με την ανάλυση του μύθου από τον Ι. Θ. Κακριδή στη σελ. 273 του 3ου τόμου της Ελληνικής μυθολογίας, η Βριτόμαρτη είναι μια μινωική σεληνιακή θεότητα που τα δύο ονόματά της σηματοδοτούν τη συγχώνευση δυο κρητικών θεοτήτων της Βριτόμαρτης στην ανατολική Κρήτη και της Δίκτυννας στη δυτική. Πρότυπο ήταν η Αστάρτη της Γάζας. Στην ολυμπιακή θρησκεία, επειδή καλύπτεται από την αντίστοιχη Άρτεμη, ξέπεσε σε ηρωίδα. Εξάλλου η Άρτεμη αποκτά ως λατρευτικά τα ονόματα : Αφαία, Λαφρία, Βριτόμαρη, Δίκτυννα.
Η μυθοποιημένη παρετυμολογική σχέση με τα δίχτυα των κυνηγών ή των ψαράδων ευνοήθηκε από τα σεληνιακά γνωρίσματα της θεάς, μιας και τα δίχτυα θεωρούνται ως όργανο μαγείας. Οι περιπλανήσεις της συσχετίζονται με τις φάσεις της Σελήνης.
Πηγή/Φωτογραφία/Βιβλιογραφία
William Smith. A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. London. John Murray: printed by Spottiswoode and Co., New-Street Square and Parliament Street. In the article on Soranus, we find: "at this present time (1848)" and this date seems to reflect the dates of works cited. 1873 - probably the printing date.
Other Minoan/Greek goddess figures -- that the scant archaeological evidence and speculative reading of literary sources suggest made the transition to classical Hellenic culture -- can be detected in aspects of the Olympian goddesses Hera, Demeter and Artemis, and in Europa, Eileithyia, Leto, Leucothea, Rhea, Pasiphaë, Ariadne, and even Helen. The subject is examined in detail in Martin P. Nilsson, The Minoan-Mycenaean Religion and Its Survival in Greek Religion 2nd ed. (Lund) 1950, which is presented in two sections, "The Minoan-Mycenaean religion according to the monuments" and "Minoan-Mycenaean religion in its relations to Greek religion". See also Walter Burkert, Greek Religion, 1985:10-47.
K. Pilafidis-Williams, The Sanctuary of Aphaia on Aigina in the Bronze Age (Munich: Hirmer) 1998, describes the distinctive local cult but is cautious in retrojecting the later cult of Aphaia to describe Britomartis at Aigina; the explicit identification of Britomartis and Aphaea is in Pausanias, ii.30.3 and in Diodorus Siculus, v.76.3.
For example, "...all but caught, she leapt into the sea from the top of a cliff and fell into the nets of fishermen which saved her. Whence in after days the Kydonians call the Nymphe Diktyna (Lady of the Nets) and the hill whence the Nymphe leaped they call the hill of Nets (Diktaion)," (Callimachus, Ode 3 to Artemis, 188ff.
Solinus, ix.8.
Α.Γ. Κρασανάκη, Ελληνική Μυθολογία, μύθοι της Κρήτης, σε μορφή PDF.
Αθανασίου Αγγελόπουλου, Νέο Λεξικό της ελληνικής μυθολογίας, εκδόσεις ελεύθερις σκέψις.
H. J. Rose, A Handbook of Greek Mythology (New York) 1959:117, citing Theodor Mommsen's edition, 1864.
"A deeper source of Cretan Britomartis" paleoglot.blogspot.ca
A Christian parallel may render this observation even clearer: Mater dolens, "grieving mother", identifies the Blessed Virgin, but none of the four attributes—"grieving, mother, blessed, virgin"— gives her name, Mary.
"Her name is supposed to mean the 'Good Maiden' — which like Aristaios and Kalliste, may be a euphemism for its opposite, the Maiden of Death." (Carl A.P. Ruck and Danny Staples, The World of Classical Myth [Carolina Academic Press], 1994:113).
Diodorus Siculus, 5.76.3.
C. Michael Hogan, Cydonia, The Modern Antiquarian, Jan. 23, 2008
“Diktynna”, col. 584-588.
Pausanias (.36) saw on the high ground between the two cities "a temple of Dictynnaean Artemis, who is held in the highest honour by the people of Ambrosus; her statue is of Aeginetan workmanship in black stone."
Philostratus, Life of Apollonius of Tyana, 8. 30.
"The Minoan Deities Named: An Archaeologist Gleans Goddesses and Gods from Linear A". Retrieved January 8, 2012.
The Olympian assimilates the older goddess as an epithet. As Athens assumed control of Aegina, there are clear socio-political implications.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου